Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013

ΓΛΑΝΙΤΣΙΩΤΕΣ ΗΡΩΕΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ

 ΤΑ  ΑΔΕΡΦΙΑ  ΑΝΔΡΕΑΣ  ΚΑΙ  ΝΙΚΟΣ  ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
                           
  ΤΟΥ  ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ    
Με  το  παρόν  χρονικό  θα  ήθελα  να  αναφερθώ  σε  δύο  ήρωες  του  χωριού  μας,  που  θυσιάστηκαν  στο  βωμό  της  ελευθερίας,  και  επειδή  στις  5  Δεκεμβρίου  συμπληρώνονται  ακριβώς  70  χρόνια  από  την  ηρωική  τους  θυσία,  οφείλουμε   να  τιμούμε  και  να  μνημονεύουμε .
Πρόκειται  για  τα  αδέρφια  Ανδρέα  και  Νίκο  Παπαναστασίου,  που  εκτελέστηκαν  από  τους  Γερμανούς  κατακτητές  στις  5  Δεκεμβρίου  1943  στην  Ανδρίτσα. Κάνοντας  μια  σύντομη  αναφορά    στην  αντιστασιακή  τους  δράση  την  περίοδο  1941-44, βλέπουμε  ότι  ο  Νίκος  εντάσσεται  από  τους  πρώτους  σαν  μέλος  της  πρώτης  αντιστασιακής  οργάνωσης  της  Τρίπολης, που  οργανώθηκε  από  τον  Παρ. Δημόπουλο  και  τον  Ρούλη  Σαλαβράκο. Αργότερα  με  την  ίδρυση  του  ΕΑΜ, προσχωρεί  και  αγωνίζεται  μέσα  από  τις  τάξεις  της. 
Η  δράση  του  είναι  πολυδιάστατη, και  εξαιρετικά  επικίνδυνη. Λειτουργεί  σαν  σύνδεσμος  ανάμεσα  στην  εαμική  οργάνωση  των  σπουδαστών  της  Παιδαγωγικής  Ακαδημίας και  της  ΕΠΟΝ. Αποδέχεται  το  μαγαζί  που  είχαν  τα  αδέρφια, το  γνωστό  βιβλιοπωλείο, να  χρησιμοποιείται  από  την  οργάνωση, και  με  τη  χρήση  του  αυτή  να  προσφέρει  ανεκτίμητες  υπηρεσίες  στην  οργάνωση  του  Αγώνα. Το  μαγαζί  μετατρέπεται  σε  κέντρο  παραλαβής  και  μετάδοσης  σημειωμάτων. Παραλαβής  και  μεταφοράς  πολυγραφημένου  υλικού, και  κατά  την  περίοδο  συνθηκολόγησης  της  Ιταλίας, ένα  μέρος  του  οπλισμού  των  Ιταλών  στρατιωτικών  παραλαμβάνεται  και  προωθείται  προς  το  χώρο  της  ελεύθερης  Αρκαδίας. Επρόκειτο  για  εξαιρετικά  σημαντική  αλλά  και  τρομερά  επικίνδυνη  προσφορά.  Ένα  πραγματικά  καθημερινό  παιχνίδι  με  το  θάνατο. Το  «παιχνίδι»  αυτό  θα  τελειώσει  και  ο  Νίκος  με  τον  Αντρέα  θα  βρεθούν  τέλη  Νοέμβρη  1943  στα  χέρια  της  Γκεστάπο. Τώρα  το  πως  και  ποιος  καταδότης  τους  κάρφωσε  παρέμεινε  αδιευκρίνιστο , διότι  την  ηρωική  εκείνη  εποχή  της  εθνικής  αντίστασης, διολίσθαιναν  δυστυχώς, ανάμεσα  στους  αγωνιστές , και  μερικά  εθνικά  “απόβλητα” που  έπαιζαν  μερικές  φορές  και  το  ρόλο  του   διπλού  πράκτορα.
Μετά  τη  σύλληψη, μεταφέρονται  στις  φυλακές  των  Σφαγείων  και  καταχωρούνται  στους  καταλόγους  των  μελλοθανάτων. Βρίσκονται  σε  δύσκολη  θέση  γιατί  ταυτόχρονα  είχε  προηγηθεί  και  η  επίθεση  στο  φυλάκιο  της  Αντρίτσας, όπου  σκοτώθηκαν  15  Γερμανοί,  και  ο  κίνδυνος  αντιποίνων  ήταν  μεγάλος. Η  Οργάνωση  τους  ειδοποιεί  για  τον  κίνδυνο  και  τους  προτρέπει  να  δραπετεύσουν  από  τα  Σφαγεία, όπου  τα  μέτρα  φρούρησης  ήταν  ελαστικά.   Όμως  το  απόγευμα  της  4ης Δεκεμβρίου  διατάσσεται  η  μεταγωγή  τους  στις  ποινικές  φυλακές  που  ήσαν  απρόσιτες  και  θεωρούνταν  ως  προθάλαμος  θανάτου. 
Οι  τέσσερις  κρατούμενοι, τα  δύο  αδέλφια  Παπαναστασίου, ο Γιάννης  Γιαλής, ο  επονομαζόμενος  «προφέσορας»,  και  ένας  καθηγητής  θεολόγος  από  τη  Μεσσηνία  μεταφέρθηκαν  εκεί. Γνωρίζουν  καλά  ότι  η  μόνη  έξοδος  από  εκεί  είναι  αυτή  που  οδηγεί  στον  τόπο  των  εκτελέσεων, γι  αυτό  συναποφασίζουν  ότι  ο  μόνος  δρόμος  είναι  η  δραπέτευση  καθ΄ οδόν,όταν  τους  δοθεί  κάποια  ευκαιρία. Οι  συνοδοί  είναι  δύο. Ένας  Γερμανός  και  ένας  χωροφύλακας. Στο  δρόμο  προτείνεται  να  πάνε  στο  σπίτι  των  Παπαναστασίδων, όπου  και  πήγαν. Τα  δύο  αδέρφια  και  ο  Γερμανός  ανεβαίνουν  στο  σπίτι, όπου  μετά  από  ασταμάτητη  κατανάλωση  ούζου  ο  Γερμανός  είναι  εκτός  μάχης. Ο  μικρότερος  αδερφός  Κώστας  είχε  προετοιμάσει  το  δρόμο  της  διαφυγής  και  όλη  η  οικογένεια  πιέζει  για  τη  δραπέτευση. Οι  δύο  όμως  αδερφοί  διστάζουν  και  συζητούν  όταν  από  το  δρόμο  ακούγονται πυροβολισμοί. Τι  είχε  συμβεί;
 Ο  ένας  εκ  των  κρατουμένων, ο  Γιάννης  Γιαλής, νιώθοντας  το  άγγιγμα  του  θανάτου  στο  σβέρκο  του, εντελώς  αυθόρμητα  και  μηχανικά , όπως  είχε  διηγηθεί, πετάει  τις  κουβέρτες  που  κρατούσε  στα  χέρια  του, στα  μούτρα  του  χωροφύλακα  και  το  βάζει  στα  πόδια. Ο  χωροφύλακας  αιφνιδιάζεται  και  καθυστερεί  να  πυροβολήσει. Όπως  μάλιστα  αναφέρει  ο  Γιαλής  ίσως  εκείνη  τη  στιγμή  να  λειτούργησε  περισσότερο  σαν  άνθρωπος  και  πατριώτης  και  να  πυροβολούσε  στον  αέρα. Εν  τω  μεταξύ  το  σκάει  και  ο  καθηγητής.  Εγώ, λέει  ο  Γιαλής, πήδηξα  κάτι  μάντρες, λούφαξα  σε  κάποιο  περιβόλι  και  μετά  τα  μεσάνυχτα  την  κοπάνισα  για  έξω.  Τη  διήγηση  αυτή  ο  Γιαλής  την  ανέφερε  στον  μακαρίτη  Ηλία  Ρέβελα, διατελέσαντα  Πρόεδρο  της  ΠΕΑΕΑ  Αρκαδίας, από  τον  οποίο  έχουμε  και  την  παραπάνω  γραπτή  μαρτυρία.
Όμως  με  το  άκουσμα  των  πυροβολισμών  ο  Γερμανός  συνέρχεται. Τραβάει  το  πιστόλι  του  και  κατεβάζει  στο  δρόμο  τους  αδερφούς  Παπαναστασίου, όπου  διαπιστώνει  τη  δραπέτευση  των  δύο  άλλων.  Και  έτσι  η  τελευταία  ευκαιρία  χάθηκε. Οι  δισταγμοί  πληρώθηκαν  ακριβά. Μετά  από  το  γεγονός  αυτό  τα  αδέρφια  μεταφέρονται  στις  ποινικές  φυλακές  και  μαζί  με  άλλους  πενήντα  κρατούμενους  κλείνονται  στο  θάλαμο  των  μελλοθανάτων. Και  το  συννεφιασμένο  πρωινό  της  5ης  Δεκεμβρίου  1943, το  τρένο  του  θανάτου,  με  ισχυρή  Γερμανική  φρουρά, τους  μεταφέρει  στο  σταθμό  της  Ανδρίτσας.   Εκεί  όπου  έγινε  η  μάχη  του  αποσπάσματος  της  ΕΛΑΣ  και  της  φρουράς  του  σταθμού.
Ακολουθεί  η  απαίσια  και  κτηνώδης  διαδικασία  του  απαγχονισμού  των  52  πατριωτών, ανάμεσα  στους  οποίος  εκτός  από  τα  δύο  αδέρφια  Παπαναστασίου, ήσαν  και  άλλοι  τέσσερις  Τριπολίτες.   Ο  Τάσος  Κουμαρέλος,  ο  Κ. Λαζαρόπουλος, ο  Μελενίκος  και  ο  Σίδερης. Οι  μάρτυρες  κρεμασμένοι  από  τα  δέντρα  και  τα  δοκάρια  του  σταθμού  προσφέρονται  σαν  μακάβριο  θέαμα  στους  επιβάτες  των  διερχόμενων  συρμών.  Ο  σκοπός  τους  ήταν  η  κατατρομοκράτηση  του  αγωνιζόμενου  λαού.  Μα  δεν  το  μπόρεσαν. Ακόμη  και  με  τις  άλλες  εκατόμβες  των  μαρτύρων  που  θυσιάστηκαν, και  ύστερα  από  10  μήνες  από  τη  θυσία  αυτή, η  χολέρα  του  χιτλερισμού  θα  υποχρεωθεί  να  εγκαταλείψει  την  Ελλάδα, αφήνοντας  πίσω  της  αναρίθμητα  θυσιαστήρια.

Σε  ένα  απ΄αυτά  τα  θυσιαστήρια, στο  σταθμό  της  Ανδρίτσας, της  οποίας  τα  γεγονότα  θα  αναφέρω  στο  επόμενο άρθρο,  άφησαν  την  τελευταία  τους  πνοή  και  οι  ήρωες  πατριώτες  μας, ο  Νίκος  και  ο  Αντρέας  Παπαναστασίου.

                                         ΤΟΥ  ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

                                  ΚΑΘΗΓΗΤΗ  ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

7 σχόλια :

  1. κουκος16/11/13 10:11

    αυτο ειναι το πιο εμπεριστατωμενο που εχεις γραψει θαναση...θα εριχνα την ιδεα να γραψεις για ολους τους πατριωτες που χασανε τη ζωη τους τη θλιβερη εκεινη δεκαετια.θα ηταν ενα μνημοσυνο γι αυτους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος16/11/13 18:25

    ....και η πατριδα ευγνωμονουσα, ονομασε τους ταγματασφαλιτες χωροφυλακες,εκανε τους μαυραγοριτες νοικοκυραιους,αφησε τους απογονους τους να κουναν το δαχτυλο απειλωντας,εβαλε τους φριτσ αφεντικα στον τοπο μας,αφησε τους νεκρους αγωνιστες αδικαιωτουςκαι εκανε κυνηγημενους τους ζωντανους συγγενεις τους........φτου στα μουτρα μας........

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος16/11/13 18:28

    ......και πως τοειπε εκεινος που γλιτωσε....επιασε το γερμανοτσολια πατριωτισμος και ανθρωπισμος.δεν ηξερα οτι εφτουνα ειχανε διακοπτη που τα ανοιγει και τα κλεινει οποτε θες.....gerolykos και για τα δυο .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος16/11/13 19:42

    Γι αυτούς τους ανθρώπους όμως της εθνικής αντίστασης δεν καθιερώθηκε μια πανεθνική γιορτή όπως το πολυτεχνείο
    Γιατι ο γοργοπόταμος και το δίστομο δεν αποκαθιστά πολιτικά και ηθικά το καθεστώς επειδή από εκείνες τις μάχες δεν βγήκαν βουλευτές υπουργοί, συνδικαλιστές πρωθυπουργοί που να τους θυμίζει την αρχή της μάσας
    Δεν στρεφομαι με τα παραπανω στους αγωνιστές του πολυτεχνείου τους νεκρούς και τους ζωντανούς
    Στρέφομαι σ αυτούς που καπηλεύτηκαν και σφετεριστήκαν τους αγώνες του πολυτεχνείου για να πλουτίσουν
    ο κουκουλοφόρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος16/11/13 21:03

    γιορτη.....δε νομιζω οτι θα θελανε γιορτη, απλα δεν θα πιστευαν την καταντια του λαου που για χαρη του θυσιαστηκαν.....gerolykos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος17/11/13 06:37

    και οι Γερμανοι εδω ειναι και η χουντα εδω ειναι ! Λειπει η ψυχη ομως !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος17/11/13 11:19

    το γιορτή παρέλειψα να το βάλω σε εισαγωγικά gerolyke Αυτό το νόημα θέλουν να του αποδίδουν σήμερα
    Η σωστή λέξη είναι "τιμαται"
    ο κουκουλοφορος

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
• Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
•Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
•Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
Με βάση τα παραπάνω η διαχείριση διατηρεί το δικαίωμα διαγραφής σχολίων χωρίς καμία προειδοποίηση.